Terug naar Mokum is een bewerking van een deel van de memoires van twee Amsterdamse broers, Henk en Wim Gemert. Henk (1896), groeit op in Mokum en gaat al op jonge leeftijd varen bij de koopvaardij. Wim (1904), woont van zijn negende tot zijn zestiende in Frederiksoord waar zijn moeder, die inmiddels weduwe is, pensionhoudster wordt.

Als Henk op zee zit, voltrekt zich een tragedie in dat Drentse boerenland, wanneer hun broer Gerard een ongeluk krijgt en invalide wordt. Wim gaat uiteindelijk terug naar Amsterdam, waar hij bij de marine gaat om zijn dromen te kunnen verwezenlijken, terwijl die van Henk in duigen vallen.